Nghiện ma túy là một vấn nạn xã hội nghiêm trọng, gây ra nhiều hậu quả đau lòng cho cá nhân, gia đình và cộng đồng. Tuy nhiên, với sự phát triển không ngừng của y học, nhiều phương pháp điều trị hỗ trợ cắt cơn nghiện ma túy đã được nghiên cứu và áp dụng tại Việt Nam. Bài viết này sẽ giới thiệu chi tiết về các phương pháp điều trị hiện đại, hiệu quả đang được sử dụng trong nước.
Nội dung
Phác đồ an thần kinh
Phác đồ an thần kinh là phương pháp điều trị cắt cơn nghiện ma túy phổ biến nhất hiện nay tại Việt Nam. Được Bộ Y tế ban hành từ năm 1995, phương pháp này có nhiều ưu điểm nổi bật:
- Đơn giản và thuận tiện trong sử dụng
- Chi phí thấp, phù hợp với điều kiện kinh tế của nhiều người
- Dễ triển khai ở nhiều cơ sở y tế
Tuy nhiên, do sự phát triển của y học và xu hướng sử dụng các chất ma túy mới, phác đồ này đang cần được cập nhật. Hiện tại, Viện Sức khỏe Tâm thần Bệnh viện Bạch Mai đang tiến hành nghiên cứu sửa đổi phác đồ, trong đó tập trung vào việc sử dụng thuốc clonidine trong điều trị hỗ trợ cắt cơn. Mục tiêu của nghiên cứu này là nâng cao hiệu quả điều trị, giảm thiểu tác dụng phụ và tăng tính an toàn cho người bệnh.
Phương pháp điện châm
Phương pháp điện châm trong hỗ trợ điều trị cắt cơn cai nghiện ma túy đã được nghiên cứu và áp dụng tại Việt Nam từ đầu những năm 2000. Sau 3 năm nghiên cứu, ngày 21/10/2003, Bộ Y tế đã chính thức ban hành Quyết định số 5467/2003/QĐ-BYT, hướng dẫn áp dụng phương pháp điện châm trong điều trị hỗ trợ cai nghiện ma túy.
Ưu điểm của phương pháp điện châm:
- Hiệu quả cao trong việc giảm các triệu chứng cai nghiện
- Ít tác dụng phụ so với các phương pháp dùng thuốc
- Có tác dụng kéo dài, giúp ngăn ngừa tái nghiện
Theo báo cáo của Bệnh viện Châm cứu Trung ương, nhiều người nghiện sau khi điều trị bằng phương pháp này đã không tái nghiện trong nhiều năm. Điều này cho thấy tiềm năng lớn của phương pháp điện châm trong việc hỗ trợ cai nghiện ma túy lâu dài.
Thuốc Cedemex
Cedemex là một trong những loại thuốc mới được nghiên cứu và phát triển tại Việt Nam để hỗ trợ cắt cơn nghiện ma túy. Thuốc đã trải qua quá trình nghiên cứu kỹ lưỡng và được Hội đồng Khoa học Nhà nước đánh giá cao về tính an toàn và hiệu quả.
Đặc điểm nổi bật của Cedemex:
- An toàn khi sử dụng, ít tác dụng phụ
- Hiệu quả trong việc làm dịu các triệu chứng của hội chứng cai
- Đặc biệt hiệu quả đối với cảm giác khó chịu và thèm ma túy, hai triệu chứng mà người cai thường rất sợ hãi
Năm 2008, Cedemex đã được Cục Quản lý Dược Việt Nam cấp số đăng ký 5 năm, cho phép sử dụng rộng rãi trong các trung tâm cai nghiện. Ngoài ra, thuốc còn được sử dụng trong chương trình điều trị cai nghiện tại cộng đồng ở 8 tỉnh, thành phố, mở ra hướng mới trong việc hỗ trợ cai nghiện ngoài các trung tâm chuyên biệt.
Thuốc Bông sen
Thuốc Bông sen là kết quả của sự kết hợp giữa y học hiện đại và y học cổ truyền. Được nghiên cứu bởi PGS. Lý Anh Tuấn (Bệnh viện Tâm thần Trung ương 2) và lương y Lưu Văn Xiêm (Công ty FATACO Bến Tre), thuốc Bông sen đã chứng minh được hiệu quả trong việc hỗ trợ cắt cơn nghiện ma túy.
Quá trình nghiên cứu và phát triển:
- Nghiên cứu được tiến hành dưới sự chỉ đạo trực tiếp của Bộ Y tế
- Kết quả nghiên cứu được Hội đồng Khoa học Kỹ thuật Bộ Y tế nghiệm thu vào ngày 18/9/2001
- Thuốc được đánh giá có tính an toàn cao và hiệu quả trong hỗ trợ cắt cơn nghiện ma túy
Tương tự như Cedemex, thuốc Bông sen cũng được cấp số đăng ký 5 năm và được sử dụng rộng rãi trong các trung tâm cai nghiện cũng như trong các chương trình điều trị thí điểm tại cộng đồng.
Thuốc Camat (BSA52)
Thuốc Camat, còn được gọi là BSA52, là một sản phẩm nghiên cứu mới trong lĩnh vực hỗ trợ cắt cơn nghiện ma túy. Thuốc đã trải qua 3 giai đoạn nghiên cứu nghiêm ngặt, tập trung vào việc đánh giá tính an toàn và hiệu quả trong việc hỗ trợ cắt cơn nghiện ma túy nhóm opiats.
Kết quả nghiên cứu cho thấy:
- Thuốc có tính an toàn cao, không gây tác dụng phụ đối với chức năng gan, thận và tạo máu
- Hiệu quả trong việc hỗ trợ cắt cơn nghiện ở cả ba mức độ: nhẹ, trung bình và nặng
- Quá trình cắt cơn diễn ra êm dịu, giảm thiểu sự khó chịu cho người bệnh
Hiện tại, Bệnh viện Y học cổ truyền Trung ương đang trong giai đoạn hoàn thiện quy trình sản xuất và các thủ tục cần thiết để đăng ký lưu hành thuốc Camat. Việc này hứa hẹn sẽ mang lại thêm một lựa chọn hiệu quả trong công tác hỗ trợ cai nghiện ma túy tại Việt Nam.
Thuốc Heantos 4
Heantos 4 là sản phẩm của sự hợp tác nghiên cứu giữa Viện Hóa học thuộc Viện Khoa học Công nghệ Quốc gia và Bệnh viện Tâm thần Trung ương 1 (thuộc Bộ Y tế). Thuốc hiện đang trong giai đoạn nghiên cứu thứ 3, cho thấy nhiều triển vọng trong việc hỗ trợ điều trị cai nghiện ma túy.
Kết quả nghiên cứu giai đoạn 1 và 2 cho thấy:
- Thuốc có tác dụng hiệu quả trong việc hỗ trợ cắt cơn nghiện ma túy nhóm opiats
- Quá trình cắt cơn diễn ra êm dịu, giảm thiểu các triệu chứng khó chịu của hội chứng cai
- Chưa ghi nhận các tác dụng phụ đáng kể
Việc tiếp tục nghiên cứu và phát triển Heantos 4 có thể mang lại một giải pháp mới, an toàn và hiệu quả trong công tác hỗ trợ cai nghiện ma túy tại Việt Nam.
Phương pháp dùng thuốc đối kháng Naltrexone
Naltrexone là một loại thuốc đối kháng opioid, được sử dụng để hỗ trợ điều trị chống tái nghiện ma túy nhóm opiats. Tại Việt Nam, thuốc này được sản xuất với tên biệt dược là Danapha-Natrex 50 bởi Công ty cổ phần dược phẩm Danapha (trước đây là Xí nghiệp Dược phẩm TW 5 Đà Nẵng).
Quá trình nghiên cứu và áp dụng:
- Hội đồng khoa học của Bộ Y tế đã tiến hành đánh giá thẩm định kết quả nghiên cứu về hiệu lực, tính an toàn và phác đồ sử dụng thuốc
- Ngày 19/6/2006, Bộ Y tế ban hành Quyết định số 2152/QĐ-BYT, hướng dẫn sử dụng Danapha-Natrex 50 trong hỗ trợ điều trị chống tái nghiện ma túy nhóm opiats
- Thuốc được phép sử dụng tại các cơ sở khám chữa bệnh và cai nghiện ma túy có đủ điều kiện
Ngoài Danapha-Natrex 50, còn có thuốc Albernil (naltrexone 50mg) của Công ty Medochemei (đảo Cyprus) cũng được sử dụng với mục đích tương tự.
Điều trị thay thế bằng Methadone
Methadone là một phương pháp điều trị thay thế cho người nghiện các chất dạng thuốc phiện, đã được áp dụng rộng rãi trên thế giới và đang được triển khai tại Việt Nam.
Quá trình nghiên cứu và triển khai:
- Bắt đầu nghiên cứu từ cuối năm 1996 tại Viện Sức khỏe Tâm thần Bệnh viện Bạch Mai
- Ngày 25/5/2005, Hội đồng thẩm định của Bộ Y tế đánh giá kết quả nghiên cứu và kết luận phương pháp này có hiệu quả cao
- Từ năm 2008, chương trình điều trị thay thế bằng Methadone được triển khai thí điểm tại Hải Phòng và TP. Hồ Chí Minh
Kết quả nghiên cứu cho thấy điều trị thay thế bằng Methadone giúp:
- Giảm việc sử dụng chất dạng thuốc phiện
- Giảm tội phạm liên quan đến ma túy
- Giảm tử vong do sốc thuốc quá liều
- Giảm nguy cơ lây nhiễm HIV
Sau 1 năm triển khai thí điểm, đã có 6 điểm điều trị (3 tại mỗi thành phố) với 1358 bệnh nhân tham gia, mở ra triển vọng mới trong công tác phòng chống và cai nghiện ma túy tại Việt Nam.
Các chương trình giảm tác hại khác
Bên cạnh các phương pháp điều trị trực tiếp, Việt Nam cũng đang triển khai nhiều chương trình giảm tác hại nhằm hỗ trợ người nghiện và ngăn ngừa lây lan các bệnh truyền nhiễm:
a. Chương trình trao đổi bơm kim tiêm sạch:
- Cung cấp bơm kim tiêm sạch cho người nghiện chích ma túy
- Giúp giảm nguy cơ lây nhiễm HIV và các bệnh lây qua đường máu khác
- Tạo cơ hội tiếp cận và tư vấn cho người nghiện
b. Chương trình tiếp cận và tư vấn thông qua đồng đẳng viên:
- Sử dụng người đã từng nghiện ma túy làm cầu nối
- Tăng hiệu quả trong việc tiếp cận và tư vấn cho người nghiện
- Cung cấp thông tin và hỗ trợ tâm lý cho người nghiện và gia đình
Liên hệ tư vấn hỗ trợ cai nghiện ma túy tại nhà
Trung tâm tư vấn cai nghiện ma túy Heantos 4
- Dược sĩ Thủy: 0869065421 (zalo)
- Dược sĩ Hải: 0869191080 (zalo)
- Email: hotro@heantos4.vn
- Website: Heantos4.vn
- Sản xuất: Công ty Dược phẩm Hà Thành
- Địa chỉ: 158 Tựu Liệt, Tam Hiệp, Thanh Trì, Hà Nội
